Công Thức Tính Vòng Quay Hàng Tồn Kho Chuẩn 2025

Việc cân bằng được lượng hàng tồn kho hợp lý đang là bài toán nan giải tại hầu hết các doanh nghiệp bởi nếu lượng hàng tồn kho quá lớn đồng nghĩa với việc số vốn đang tồn đọng trong kho cao, ngược lại nếu lượng hàng tồn kho thấp không đủ để đáp ứng nhu cầu thị trường sẽ khiến quy trình sản xuất và phân phối bị gián đoạn. Chính vì vậy, doanh nghiệp sản xuất cần phải tìm ra được lời giải cho bài toán trên và chỉ số vòng quay hàng tồn kho chính là chìa khóa để thực hiện điều đó. 

1. Vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover) là gì?

1.1 Định nghĩa vòng quay hàng tồn kho 

Vòng quay hàng tồn kho, hay còn gọi là Inventory Turnover, là một chỉ số cực kỳ quan trọng trong quản lý kinh doanh, giúp doanh nghiệp đo lường tốc độ “luân chuyển” hàng hóa trong kho. Nói một cách đơn giản, chỉ số này cho biết trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm), doanh nghiệp đã bán hết và thay thế hàng tồn kho bao nhiêu lần.

Hãy tưởng tượng kho hàng của bạn được bán hết và làm mới bao nhiêu lần trong kỳ kinh doanh – đó chính là vòng quay hàng tồn kho. Vòng quay cao cho thấy hàng hóa tiêu thụ nhanh, vốn được giải phóng kịp thời, giúp giảm tồn kho ứ đọng và chi phí lưu kho. 

Ngược lại, vòng quay thấp cảnh báo hàng tồn kho bị “đóng băng”, gây tốn kém và giảm hiệu quả sử dụng vốn. Ví dụ, vòng quay 8 lần/năm nghĩa là hàng tồn kho được bán hết và thay mới 8 lần trong năm, phản ánh hoạt động kinh doanh rất năng động.

1.2 So sánh sự khác biệt vòng quay hàng tồn kho với các chỉ số khác?

Trong kho tàng các chỉ số quản lý tồn kho, vòng quay hàng tồn kho nổi bật bởi khả năng đo lường tốc độ luân chuyển hàng hóa, trong khi các chỉ số khác lại tập trung vào các khía cạnh riêng biệt như:

• Thời gian lưu kho (DIO): Đo số ngày trung bình hàng hóa nằm trong kho, ngược lại với vòng quay hàng tồn kho.
• Tỷ lệ hàng tồn kho bán ra: Phần trăm hàng tồn kho được tiêu thụ trong kỳ, tập trung vào tỷ lệ bán hàng hơn là tốc độ luân chuyển.
• Giá trị tồn kho bình quân: Đo lường quy mô vốn bị “đóng băng” trong kho, không phản ánh tốc độ bán hàng.
• Tỷ lệ tồn kho trên doanh thu: Đánh giá mức tồn kho so với doanh thu, giúp nhìn nhận hiệu quả quản lý vốn.

Nhờ vậy, vòng quay hàng tồn kho trở thành “kim chỉ nam” giúp doanh nghiệp không chỉ nắm bắt được tốc độ tiêu thụ hàng hóa mà còn tối ưu hóa dòng vốn, nâng cao hiệu quả kinh doanh một cách toàn diện.

Vòng quay hàng tồn kho không chỉ đơn thuần là một con số, mà là “bản đồ” phản ánh sức khỏe tồn kho và khả năng vận hành linh hoạt của doanh nghiệp. Hiểu rõ và vận dụng tốt chỉ số này sẽ giúp bạn điều chỉnh chiến lược kinh doanh, tối ưu hóa vốn và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường đầy biến động.

2. Công thức và cách tính vòng quay hàng tồn kho

2.1 Công thức tính vòng quay hàng tồn kho 

Trong đó:

• Giá vốn hàng bán (COGS) là tổng chi phí trực tiếp liên quan đến sản xuất hoặc mua hàng hóa đã bán trong kỳ tính toán (tháng, quý, năm).
• Giá trị hàng tồn kho bình quân được tính bằng trung bình cộng của giá trị tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ.

Ví dụ minh họa cụ thể

Giả sử một công ty có các số liệu sau trong năm 2024:

• Giá vốn hàng bán: 20.000.000 đồng
• Giá trị tồn kho đầu kỳ: 5.000.000 đồng
• Giá trị tồn kho cuối kỳ: 4.000.000 đồng

Tính giá trị tồn kho bình quân:

(5.000.000 + 4.000.000)/2 = 4.500.000 đồng

Tính vòng quay hàng tồn kho:

20.000.000/4.500.000 = 4, 44 lần

Điều này có nghĩa là trong năm, hàng tồn kho được bán hết và thay thế khoảng 4,44 lần. Ta cũng có thể tính số ngày trung bình cho một vòng quay:

365/4, 44 = 82, 2 ngày

Điều này có nghĩa là trong năm, toàn bộ hàng tồn kho đã được bán hết và thay thế hơn 4 lần – một dấu hiệu cho thấy hoạt động kinh doanh đang vận hành khá năng động. Bạn cũng có thể tính ra số ngày trung bình để hàng hóa lưu kho bằng cách lấy 365 chia cho vòng quay, kết quả là khoảng 82 ngày.

2.2 Cách tính vòng quay hàng tồn kho

Tùy thuộc vào đặc thù kinh doanh, bạn có thể tính vòng quay hàng tồn kho theo các khoảng thời gian khác nhau:

• Theo tháng: phù hợp với doanh nghiệp bán lẻ có tốc độ luân chuyển nhanh.
• Theo quý: thích hợp với doanh nghiệp sản xuất hoặc kinh doanh có chu kỳ trung bình.
• Theo năm: dành cho doanh nghiệp có chu kỳ dài hơn hoặc muốn đánh giá tổng thể.

Chỉ cần lấy số liệu giá vốn hàng bán và tồn kho bình quân trong khoảng thời gian tương ứng, áp dụng công thức trên là bạn có thể dễ dàng tính được vòng quay hàng tồn kho chính xác.

Việc nắm vững công thức và cách tính vòng quay hàng tồn kho không chỉ giúp bạn kiểm soát tốt nguồn hàng mà còn là công cụ đắc lực để tối ưu hóa vốn, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh. 

Hệ thống quản lý kho hàng thông minh WMSX của VTI Solutions là giải pháp quản lý toàn diện cho mọi vấn đề trong kho hàng nói chung và tồn kho nói riêng, loại bỏ các quy trình quản lý thủ công tốn thời gian, tốn nguồn lực, dễ sai sót, giải quyết tình trạng tồn kho hiệu quả

Liên hệ nhận tư vấn miễn phí!

3. Ý nghĩa của vòng quay hàng tồn kho trong kinh doanh

Hiệu quả quản lý hàng tồn kho là yếu tố sống còn quyết định sự thành bại của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Vòng quay hàng tồn kho không chỉ giúp đo lường tốc độ luân chuyển hàng hóa mà còn phản ánh trực tiếp khả năng sử dụng vốn, kiểm soát chi phí và duy trì dòng tiền ổn định. Hiểu rõ và tối ưu chỉ số này sẽ giúp doanh nghiệp vận hành linh hoạt, giảm thiểu rủi ro tồn kho và nâng cao sức mạnh cạnh tranh trên thị trường.

3.1 Đo lường hiệu quả quản lý tồn kho

Vòng quay hàng tồn kho là chỉ số then chốt phản ánh khả năng quản lý và sử dụng kho hàng của doanh nghiệp. Vòng quay cao cho thấy hàng hóa được bán và thay thế nhanh, giúp tránh lãng phí vốn do tồn kho “đóng băng”. Ngược lại, vòng quay thấp cảnh báo hàng tồn đọng lâu, giảm hiệu quả sử dụng vốn và ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh.

3.2 Phản ánh tốc độ luân chuyển hàng hóa

Chỉ số này cho biết hàng hóa trong kho được tiêu thụ nhanh hay chậm. Vòng quay cao giúp duy trì tồn kho hợp lý, tránh dư thừa và ứ đọng, đặc biệt quan trọng với sản phẩm dễ hỏng hoặc theo mùa. Vòng quay thấp là dấu hiệu tồn kho bị dồn ứ, gây áp lực lưu trữ và làm giảm khả năng xoay vòng vốn.

3.3 Ảnh hưởng đến chi phí lưu kho và rủi ro hàng hóa lỗi thời

Vòng quay nhanh giúp giảm chi phí lưu kho, hạn chế hư hỏng và hết hạn sản phẩm. Ngược lại, vòng quay thấp làm tăng chi phí bảo quản, vận hành và nguy cơ mất giá hàng hóa do lỗi thời, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận doanh nghiệp.

3.4 Tác động đến dòng tiền và khả năng thanh toán

Hàng tồn kho luân chuyển nhanh giúp giải phóng vốn, tăng dòng tiền và khả năng thanh toán các khoản chi phí, nợ ngắn hạn. Ngược lại, tồn kho ứ đọng làm giảm dòng tiền lưu thông, gây áp lực tài chính và khó khăn trong thanh toán.

3.5 Hỗ trợ đánh giá chiến lược nhập hàng và sản phẩm

Phân tích vòng quay theo nhóm hoặc mã hàng giúp doanh nghiệp nhận diện sản phẩm bán chạy và tồn đọng, từ đó tối ưu danh mục hàng hóa, điều chỉnh chiến lược nhập hàng và marketing, nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Vòng quay hàng tồn kho không chỉ là con số phản ánh tốc độ luân chuyển hàng hóa mà còn là “báo cáo sức khỏe” toàn diện về hiệu quả quản lý tồn kho, chi phí vận hành, dòng tiền và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Việc theo dõi và tối ưu chỉ số này giúp doanh nghiệp vận hành linh hoạt, tiết kiệm chi phí và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường đầy biến động.

4. Cách cải thiện và tối ưu vòng quay hàng tồn kho

Để duy trì hoạt động kinh doanh hiệu quả và tối ưu hóa lợi nhuận, việc cải thiện vòng quay hàng tồn kho là yếu tố then chốt mà mọi doanh nghiệp cần chú trọng. Vòng quay hàng tồn kho càng nhanh, đồng nghĩa với việc hàng hóa được bán và thay thế liên tục, giúp giải phóng vốn, giảm chi phí lưu kho và tăng khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường. 

Dưới đây là những chiến lược thiết thực và hiệu quả giúp doanh nghiệp nâng cao vòng quay hàng tồn kho:

4.1 Tăng nhu cầu mua hàng qua chiến dịch marketing, khuyến mãi và bán chéo

• Chiến dịch marketing hiệu quả: Tăng cường quảng bá sản phẩm, sử dụng các kênh truyền thông đa dạng để thu hút khách hàng, nâng cao nhận diện thương hiệu.
• Chương trình khuyến mãi: Áp dụng giảm giá, tặng quà, mua 1 tặng 1 hoặc ưu đãi đặc biệt giúp kích thích nhu cầu mua sắm, đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ hàng tồn kho.
• Bán chéo (Cross-selling): Đề xuất các sản phẩm liên quan hoặc bổ sung để tăng giá trị đơn hàng và giải phóng nhanh hơn lượng hàng tồn kho.

4.2 Quản lý nhập hàng hiệu quả thông qua dự báo nhu cầu và phân nhóm hàng tồn kho

• Dự báo nhu cầu chính xác: Sử dụng dữ liệu lịch sử bán hàng, xu hướng thị trường và các yếu tố ảnh hưởng để dự đoán nhu cầu trong tương lai, tránh nhập hàng dư thừa hoặc thiếu hụt.
• Phân nhóm hàng tồn kho: Chia hàng hóa thành các nhóm theo giá trị, tốc độ tiêu thụ hoặc đặc tính sản phẩm (ví dụ: nhóm A, B, C) để có chiến lược nhập hàng và quản lý tồn kho phù hợp với từng nhóm.

4.3 Rút ngắn chu kỳ luân chuyển hàng tồn kho

• Tối ưu hóa quy trình sản xuất và phân phối: Giảm thời gian sản xuất, vận chuyển và lưu kho để hàng hóa nhanh chóng đến tay khách hàng.
• Tăng tần suất nhập hàng: Thay vì nhập hàng với số lượng lớn một lần, doanh nghiệp có thể nhập hàng thường xuyên với số lượng vừa phải, giúp giảm tồn kho và tăng vòng quay.

4.4 Đàm phán giá nhập hàng với nhà cung cấp

• Thương lượng giá tốt hơn: Đàm phán để có giá nhập hàng cạnh tranh, giúp giảm giá vốn, từ đó doanh nghiệp có thể linh hoạt hơn trong việc điều chỉnh giá bán và kích cầu tiêu thụ.
• Thiết lập quan hệ đối tác lâu dài: Hợp tác chặt chẽ với nhà cung cấp để đảm bảo nguồn hàng ổn định, chất lượng và có thể điều chỉnh linh hoạt theo nhu cầu.

4.5 Áp dụng công nghệ và phần mềm quản lý kho để theo dõi chính xác

• Sử dụng phần mềm quản lý kho: Tự động hóa việc theo dõi tồn kho, cập nhật số liệu real-time giúp doanh nghiệp kiểm soát chính xác lượng hàng hóa, tránh sai sót và tồn kho ẩn.
• Phân tích dữ liệu tồn kho: Phân tích các chỉ số vòng quay hàng tồn kho, dự báo nhu cầu và cảnh báo tồn kho quá hạn để kịp thời điều chỉnh.

Tham khảo: Hệ thống quản lý kho thông minh WMSX – giải pháp cho doanh nghiệp quản lý kho 

4.6 Khuyến khích khách hàng đặt hàng trước với sản phẩm giá trị cao

• Chính sách đặt hàng trước: Khuyến khích khách hàng đặt cọc hoặc đặt hàng trước các sản phẩm giá trị cao hoặc theo mùa vụ, giúp doanh nghiệp giảm tồn kho và dự báo chính xác hơn nhu cầu.
• Ưu đãi cho khách hàng đặt trước: Tặng quà, giảm giá hoặc các quyền lợi đặc biệt để kích thích khách hàng tham gia chương trình đặt hàng trước.

4.7 Theo dõi và phân tích vòng quay hàng tồn kho định kỳ (theo tháng, quý)

• Báo cáo định kỳ: Thiết lập hệ thống theo dõi và báo cáo vòng quay hàng tồn kho theo chu kỳ cụ thể để đánh giá hiệu quả quản lý.
• Phân tích sâu: So sánh vòng quay giữa các kỳ, nhóm hàng hoặc khu vực để phát hiện kịp thời những bất thường và đưa ra giải pháp cải thiện.
• Điều chỉnh chiến lược: Dựa trên kết quả phân tích, doanh nghiệp có thể điều chỉnh nhập hàng, marketing hoặc quy trình vận hành phù hợp nhằm tối ưu vòng quay tồn kho.

Tối ưu vòng quay hàng tồn kho là một quá trình liên tục, đòi hỏi doanh nghiệp phải kết hợp linh hoạt nhiều giải pháp từ marketing, quản lý nhập hàng, đàm phán với nhà cung cấp đến ứng dụng công nghệ hiện đại. Việc theo dõi và phân tích định kỳ giúp doanh nghiệp luôn nắm bắt được tình hình tồn kho, từ đó đưa ra các quyết định chính xác để nâng cao hiệu quả kinh doanh và sức cạnh tranh trên thị trường.

5. Kết luận

Vòng quay hàng tồn kho đóng vai trò then chốt trong quản trị doanh nghiệp, là thước đo quan trọng phản ánh hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn lực tồn kho. Chỉ số này không chỉ giúp doanh nghiệp kiểm soát vốn lưu động, tối ưu dòng tiền mà còn nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường, giảm thiểu rủi ro tồn kho ứ đọng và tăng lợi nhuận.

Để duy trì sức khỏe tài chính và nâng cao hiệu quả kinh doanh, doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi, phân tích và tối ưu vòng quay hàng tồn kho. Việc này đòi hỏi sự linh hoạt trong áp dụng các chiến lược quản lý tồn kho phù hợp với đặc thù ngành nghề, quy mô và mô hình kinh doanh riêng biệt của từng doanh nghiệp.

Chỉ khi hiểu rõ và vận dụng hiệu quả vòng quay hàng tồn kho, doanh nghiệp mới có thể vận hành trơn tru, tiết kiệm chi phí và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường đầy biến động ngày nay.

Liên hệ ngay với chúng tôi để nhận tư vấn và trải nghiệm demo miễn phí!

VTI Group achieves hat-trick of awards in Vietnam Top 10 Digital Technology Companies

5432105/5 - (8 bình chọn)