1. OEE là gì?

OEE – Overall Equipment Effectiveness (Hiệu quả thiết bị tổng thể) là một thước đo được sử dụng để đánh giá hiệu quả của hoạt động sản xuất của doanh nghiệp và hỗ trợ các hành động để cải thiện năng suất. 

Tỷ lệ phần trăm OEE mô tả thời gian sản xuất mà máy móc, dây chuyền hoặc thiết bị thực sự hoạt động hiệu quả. Do đó, một hạng mục thiết bị có điểm OEE là 100% luôn có sẵn mà không có bất kỳ thời gian ngừng hoạt động ngoài kế hoạch nào; cung cấp sản phẩm nhanh nhất có thể; và sản phẩm luôn có chất lượng tốt.

Ví dụ dễ hiểu

Giả sử máy A sản xuất 100 sản phẩm mỗi giờ khi chạy tốt.

• Ngày hôm nay, máy bị hỏng 1 giờ (kế hoạch chạy 8 giờ, nhưng chỉ chạy 7 giờ) → Độ sẵn sàng giảm.

• Trong 7 giờ còn lại, máy chạy chậm, chỉ sản xuất được 80 sản phẩm mỗi giờ → Hiệu suất giảm.

• Trong tổng số sản phẩm, 20 sản phẩm bị lỗi → Chất lượng giảm.

Từ ba yếu tố này, ta tính ra OEE (%) để biết máy đang “khỏe” hay “yếu”.

OEE giống như một “bảng sức khỏe” tổng thể của máy móc, giúp doanh nghiệp nhìn rõ đâu đang lãng phí và cải thiện để tăng năng suất.

2. Cách tính OEE (Công thức tính OEE)

Phương pháp này phức tạp nhưng lại được nhiều người chọn lựa để đo đếm hiệu quả của thiết bị. Để tính được OEE, chúng ta sẽ dựa vào 3 thông số là sẵn sàng (Availability), năng suất (Performance) và chất lượng (Quality).

OEE = Availability (A) x Performance (P) X Quality (Q)

2.1. Tính khả dụng – Availability (A)

Availability (A) – tính khả dụng là thời gian máy móc và thiết bị trong nhà máy thực sự hoạt động theo tỷ lệ phần trăm của thời gian sản xuất dự kiến.

Tính sẵn có (A) = Thời gian chạy / Thời gian sản xuất dự kiến

• Thời gian kế hoạch = Tổng thời gian sản xuất dự kiến (trừ các ngày nghỉ hoặc không lên lịch sản xuất).

• Thời gian máy chạy thực tế = Thời gian máy thực sự hoạt động (sau khi trừ thời gian dừng do hỏng hóc, chờ nguyên liệu…).

2.2. Hiệu suất – Performance (P)

Hiệu suất – Performance (P) là tỷ lệ thực tế của sản xuất so với tỷ lệ tiêu chuẩn. 

Hiệu suất – Performance (P) = (Tổng số x Thời gian chu kỳ lý tưởng) / Thời gian chạy

Thành phần này đảm bảo quy trình sản xuất của doanh nghiệp diễn ra với tốc độ chính xác, để hoàn thành nhiều công việc nhất có thể trong một khoảng thời gian nhất định. Bất kỳ hiệu suất chậm nào sẽ ảnh hưởng đến thời gian chạy thực tế.

2.3. Chất lượng – Quality (Q)

Chất lượng – Quality (Q) là yếu tố thứ ba của OEE được tính toán. Cấp chất lượng thể hiện tỷ lệ các bộ phận tốt đáp ứng yêu cầu chất lượng so với tổng số bộ phận được sản xuất:

Chất lượng (Q) = (Đơn vị được sản xuất – Lỗi) / Đơn vị được sản xuất

Thành phần này bao gồm tất cả các hàng hóa được sản xuất không đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng mong muốn hoặc đang cần được làm lại.

Ví dụ minh họa dễ hiểu

Giả sử:

• Kế hoạch sản xuất: 8 giờ (480 phút).

• Máy dừng đột xuất 60 phút → Thời gian chạy thực tế: 420 phút.

• Tốc độ chuẩn: 100 sản phẩm/giờ → Trong 7 giờ, máy lý thuyết sản xuất được 700 sản phẩm.

• Thực tế sản xuất được: 630 sản phẩm.

• Trong 630 sản phẩm, có 30 sản phẩm lỗi → Sản phẩm đạt yêu cầu: 600 sản phẩm.

Tính từng thành phần

• A = 420 / 480 = 87.5%

• P = 630 / 700 = 90%

• Q = 600 / 630 = 95.2%

Tính OEE: $$=74.8\%$$

3. Các mức độ đánh giá OEE

Chỉ số OEE (Overall Equipment Effectiveness) không chỉ giúp doanh nghiệp biết được mức độ hiệu quả của thiết bị, mà còn phản ánh trực tiếp năng lực sản xuất và mức độ lãng phí trong nhà máy. Dựa vào giá trị OEE, các doanh nghiệp có thể phân loại mức độ hiệu quả thiết bị theo từng nhóm, từ đó đưa ra các chiến lược cải thiện phù hợp.

OEE 100% – Sản xuất hoàn hảo

• Đây là mức lý tưởng tuyệt đối: không có thời gian dừng, chỉ sản xuất ra các sản phẩm tốt và chạy ở tốc độ nhanh nhất có thể.

• Trong thực tế, mức này gần như không thể đạt được, nhưng nó được coi như “đích đến” để doanh nghiệp phấn đấu.

OEE 85% – Đẳng cấp thế giới

• Đây là mức OEE lý tưởng, được xem là chuẩn “World Class” mà các nhà máy tiên tiến trên thế giới đang hướng tới.

• Thiết bị hoạt động gần như tối đa khả năng, dừng máy rất ít, tốc độ đạt chuẩn và tỷ lệ sản phẩm lỗi cực thấp.

• Để đạt mức này, doanh nghiệp thường đã triển khai mạnh các phương pháp quản lý Lean, TPM (Total Productive Maintenance), tự động hóa và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt.

OEE 60% – Mức phổ biến

• Là mức mà nhiều doanh nghiệp sản xuất hiện nay đang đạt được.

• Dù chưa tối ưu, nhưng cho thấy quy trình sản xuất đã có sự kiểm soát nhất định.

• Tuy nhiên, vẫn còn nhiều cơ hội cải thiện: giảm thời gian dừng máy, nâng tốc độ sản xuất, giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi.

OEE 40% – Mức khởi đầu, nhiều tiềm năng cải thiện

• Không phải là hiếm gặp, đặc biệt với những doanh nghiệp mới bắt đầu đo lường hiệu suất thiết bị.

• Đây được xem là mức thấp, phản ánh quy trình sản xuất còn nhiều lãng phí, thời gian dừng máy dài và chất lượng chưa ổn định.

• Tuy nhiên, chính vì thấp nên việc nâng cao OEE ở mức này thường dễ dàng và nhanh chóng, ví dụ:

  • Theo dõi và phân tích lý do dừng máy.

  • Từng bước khắc phục các khâu có thời gian dừng dài nhất.

  • Đào tạo vận hành, nâng cao kỹ năng công nhân.

4. Lợi ích của OEE trong sản xuất

Trong bối cảnh sản xuất hiện đại, doanh nghiệp không chỉ cần máy móc chạy, mà còn phải chạy hiệu quả và ổn định để tối ưu chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm. Đây chính là lý do OEE trở thành “thước đo sức khỏe” quan trọng của nhà máy.

• Xác định và giảm lãng phí, giúp doanh nghiệp nhận diện rõ các nguyên nhân gây mất hiệu quả như dừng máy, tốc độ chậm hay sản phẩm lỗi.
• Tăng năng suất, tối đa hóa khả năng sản xuất và tận dụng tối đa thiết bị sẵn có.
• Nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm tỷ lệ lỗi, từ đó nâng cao uy tín và niềm tin của khách hàng.
• Hỗ trợ ra quyết định chính xác, cung cấp số liệu cụ thể giúp quản lý xây dựng kế hoạch bảo trì, cải tiến quy trình và đầu tư hợp lý.
• Cải thiện khả năng cạnh tranh, giúp giảm chi phí sản xuất, tối ưu giá bán và giữ vững vị thế trên thị trường.

OEE không chỉ là con số, mà còn là chìa khóa để doanh nghiệp sản xuất phát triển bền vững và vượt lên đối thủ.

5. Cách cải thiện OEE trong nhà máy sản xuất

OEE không chỉ là chỉ số để đo lường, mà còn là công cụ chỉ đường giúp doanh nghiệp nhận ra và loại bỏ các lãng phí. Để cải thiện OEE, doanh nghiệp cần tập trung đồng thời vào 3 yếu tố chính: Availability (A), Performance (P), và Quality (Q).

5.1. Cải thiện Availability (Độ sẵn sàng)

• Giảm thời gian dừng máy không kế hoạch:

  • Thực hiện bảo trì phòng ngừa (Preventive Maintenance) và bảo trì dự đoán (Predictive Maintenance) để tránh hỏng hóc bất ngờ.

  • Đảm bảo cung ứng nguyên vật liệu kịp thời, tránh tình trạng máy chờ.

• Tối ưu thay khuôn/máy:

  • Áp dụng phương pháp SMED (Single-Minute Exchange of Die) để rút ngắn thời gian thay đổi sản phẩm hoặc setup máy.

5.2. Cải thiện Performance (Hiệu suất vận hành)

• Giảm thời gian chạy chậm:

  • Đào tạo và nâng cao tay nghề cho nhân viên để vận hành máy đúng tốc độ chuẩn.

  • Bảo trì thường xuyên để giữ thiết bị ở tình trạng hoạt động tốt, tránh hao mòn làm máy chạy chậm.

• Tối ưu quy trình:

  • Loại bỏ các bước không cần thiết, cải tiến bố trí dây chuyền sản xuất để giảm gián đoạn.

5.3. Cải thiện Quality (Chất lượng sản phẩm)

• Giảm sản phẩm lỗi, hỏng:

  • Kiểm tra chất lượng nguyên liệu đầu vào nghiêm ngặt.

  • Tăng cường kiểm soát quy trình sản xuất (ví dụ kiểm tra chất lượng ngay tại công đoạn).

• Đào tạo nhân viên:

  • Hướng dẫn công nhân cách nhận diện lỗi sớm, điều chỉnh kịp thời.

  • Áp dụng các công cụ chất lượng như 5S, Kaizen, Six Sigma để duy trì tiêu chuẩn cao.

6. Giải pháp quản lý sản xuất toàn diện MES-X hàng đầu Việt Nam

MES-X là hệ thống điều hành quản lý toàn diện quy trình sản xuất thông minh cung cấp cho doanh nghiệp cái nhìn tổng thể trên từng công đoạn về toàn bộ quá trình sản xuất được phát triển bởi VTI Solutions – VTI Group. 

Giải pháp quản lý sản xuất toàn diện MES-X — hàng đầu Việt Nam — không chỉ giúp doanh nghiệp số hóa và kiểm soát toàn bộ dây chuyền sản xuất, mà còn là công cụ mạnh mẽ để nâng cao chỉ số OEE.

Nhờ khả năng giám sát thời gian thực, MES-X giúp phát hiện nhanh các sự cố dừng máy, kiểm soát tốc độ vận hành và quản lý chất lượng sản phẩm ngay tại từng công đoạn. Điều này hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu đồng thời 3 yếu tố quan trọng của OEE: Độ sẵn sàng, Hiệu suất vận hành và Chất lượng, từ đó giảm lãng phí, tăng năng suất và cải thiện lợi nhuận.

4 tính năng nổi bật của MES‑X:

• Giám sát & báo cáo thời gian thực: Theo dõi tiến độ sản xuất và hiệu suất thiết bị ngay lập tức, với cảnh báo lỗi chi tiết giúp phát hiện và xử lý sự cố kịp thời

• Lập kế hoạch sản xuất & quản lý nguyên vật liệu: Tự động lên kế hoạch sản xuất từ tổng thể đến chi tiết (thậm chí khi chưa có ERP), đồng thời quản lý tồn kho và nguyên vật liệu hiệu quả

• Quản lý chất lượng toàn diện: Theo dõi chất lượng từ đầu vào đến cuối cùng, ghi nhận kết quả kiểm tra ở từng công đoạn để giảm lỗi & tăng chuẩn mực sản phẩm

• Quản lý thiết bị & bảo trì bảo dưỡng: Giám sát tình trạng thiết bị, lập kế hoạch bảo trì/bảo dưỡng, cảnh báo sự cố để giảm thời gian chết và duy trì hiệu suất máy móc

Liên hệ ngay hôm nay để nhận DEMO miễn phí và khám phá cách MES-X giúp nâng tầm hiệu suất sản xuất của bạn!

Nhận demo miễn phí

Kết luận

Có thể thấy, OEE không chỉ đơn thuần là một chỉ số đo lường hiệu suất thiết bị, mà còn là “tấm gương phản chiếu” sức khỏe sản xuất của toàn doanh nghiệp. Việc theo dõi và cải thiện OEE giúp nhà máy phát hiện kịp thời các điểm yếu, giảm thiểu lãng phí, tối ưu chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm. Từ mức khởi đầu 40% cho đến mục tiêu đẳng cấp thế giới 85%, mỗi bước cải thiện OEE đều mang lại giá trị thiết thực và bền vững.

Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, doanh nghiệp nào nắm vững và ứng dụng hiệu quả OEE sẽ sở hữu lợi thế vượt trội, sẵn sàng bứt phá và dẫn đầu. Đây chính là chìa khóa quan trọng để sản xuất không chỉ “chạy”, mà còn “chạy nhanh, chạy tốt và chạy xa” hơn trên hành trình phát triển dài hạn.

5432103.9/5 - (12 bình chọn)