Trong thời đại hiện đại với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ 4.0, việc quản lý và điều độ sản xuất trở thành một vấn đề quan trọng. Nhưng điều đó đặt ra câu hỏi: “Điều độ sản xuất là gì?”. Chúng ta hãy cùng nhau khám phá khía cạnh quan trọng của khái niệm này trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, sản xuất số lượng sản phẩm với chất lượng tốt và đúng tiến độ, từ đó đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng và thị trường.
Điều độ sản xuất là gì?
Điều độ sản xuất là việc điều chỉnh quá trình sản xuất hàng hóa hoặc dịch vụ để đáp ứng nhu cầu của thị trường một cách hiệu quả và cân đối. Quá trình này bao gồm việc điều tối ưu hóa thời gian, địa điểm, nguồn lực và cách thức sản xuất để đảm bảo rằng không có sự thất thoát lãng phí và tài nguyên không cần thiết.
Điều độ sản xuất thường liên quan đến việc dự đoán nhu cầu của thị trường và sắp xếp sản xuất dựa trên dự đoán đó. Nó có thể được thực hiện thông qua việc sử dụng các công cụ và phương pháp quản lý như kế hoạch sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng, và quản lý dự án để đảm bảo rằng sản phẩm hoặc dịch vụ được cung cấp đúng số lượng, đúng thời gian và đúng chất lượng mà thị trường đòi hỏi.
Điều độ sản xuất là một khía cạnh quan trọng của quản lý sản xuất và kinh doanh, giúp tối ưu hóa hiệu suất và lợi nhuận của một tổ chức. Thực hiện điều độ sản xuất thành công sẽ giúp doanh nghiệp thực hiện được những điều sau:
- Lập kế hoạch thay đổi cung cầu một cách linh hoạt
- Tổ chức nhân lực và kế hoạch dự phòng
- Duy trì hàng tồn kho ngay cả khi có sự chậm trễ
- Tinh chỉnh hiệu quả và lưu ý các lĩnh vực có thể cải thiện
- Chuẩn hóa thông tin liên lạc trong toàn công ty
- Xác định chi phí cho các bộ phận và nhân công
- Xác định các cơ hội để cải tiến
- Loại bỏ sự gián đoạn trong quy trình làm việc
- Thiết lập mối quan hệ với nhà cung cấp và các bên thứ ba khác
- Cải thiện khả năng hiển thị trên tất cả các nền tảng của công ty
Tầm quan trọng của điều độ sản xuất
Điều độ sản xuất là một phần quan trọng của quy trình sản xuất với các ưu điểm giúp doanh nghiệp đạt được hiệu quả của kế hoạch:
- Phân phối bộ phận: Giúp giảm thiểu tắc nghẽn và thời gian ngừng hoạt động bằng cách phân phối đúng loại và số lượng bộ phận cho công nhân trong suốt quá trình sản xuất.
- Mức tồn kho: Đảm bảo duy trì mức tồn kho an toàn, sắp xếp kho hàng và có thể hạch toán tất cả các đầu ra.
- Phân bổ lao động: Lưu trữ thông tin và số giờ làm việc, làm thêm giờ và số lượng công nhân cần thiết trong một ca hoặc thời gian sản xuất.
- Hiệu suất của thiết bị: Tối ưu hóa máy trạm và việc sử dụng thiết bị, giúp giảm nhu cầu mua thêm hoặc sử dụng thiết bị quá mức.
- Tối ưu hóa tài chính: Giúp phân bổ nguồn lực hiệu quả và tối ưu, giúp giảm các trường hợp cấp bách về tài chính và tăng độ tin cậy của nguồn vốn sẵn có.
- Chất lượng sản phẩm: Điều độ sản xuất giúp tối ưu kế hoạch từ đó có thể nâng cao chất lượng sản phẩm trong khung thời gian ngắn hơn.
- Mối quan hệ khách hàng: Đảm bảo đơn hàng của khách hàng được hoàn thành đúng thời hạn và có thể giúp tăng sự hài lòng, niềm tin và lòng trung thành với thương hiệu.
- Danh tiếng của công ty: Các công ty tối ưu hóa điều độ sản xuất được biết đến là tổ chức có trách nhiệm, kịp thời, tiết kiệm và quan tâm đến cả công nhân và khách hàng của họ.
Sự khác nhau giữa điều độ sản xuất và lập kế hoạch sản xuất
Lập kế hoạch sản xuất và Điều độ sản xuất là hai hoạt động chính trong quản lý sản xuất và vận hành. Mặc dù có quan hệ chặt chẽ nhưng chúng liên quan đến các khía cạnh khác nhau trong quá trình sản xuất.
1. Lập kế hoạch sản xuất
Lập kế hoạch sản xuất là một quá trình quan trọng bao gồm việc ra quyết định chiến lược sản xuất, phân bổ nguồn lực và lập kế hoạch để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và mục tiêu của tổ chức. Nó phân tích toàn diện về loại sản phẩm, số lượng và thời gian sản xuất.
Bằng việc xem xét nhu cầu thị trường, dự báo doanh số và năng lực nội bộ, việc lập kế hoạch sản xuất đảm bảo sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong khi vẫn duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Quá trình này đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chiến lược kinh doanh tổng thể với các khía cạnh hoạt động của sản xuất, cho phép các công ty đáp ứng mong đợi của khách hàng, tối đa hóa năng suất và đạt được kết quả mong muốn.
Tất tần tật về quy trình Lập kế hoạch sản xuất hiệu quả hàng đầu cho doanh nghiệp
2. Điều độ sản xuất
Điều độ sản xuất là quá trình tạo ra một lịch trình sản xuất toàn diện và chi tiết, trong đó nêu rõ trình tự và thời gian cụ thể của từng hoạt động sản xuất. Nó liên quan đến việc đưa ra các quyết định quan trọng về thời điểm thực hiện mỗi nhiệm vụ, có tính sẵn có, hạn chế và sự phụ thuộc của nguồn lực.
Bằng cách xem xét các yếu tố như máy móc, năng lực lao động và nguồn nguyên liệu có sẵn, việc điều độ sản xuất có mục đích tối ưu hiệu quả và đảm bảo quy trình làm việc theo đúng kế hoạch. Quá trình này đảm bảo rằng các nhiệm vụ sản xuất được thực hiện trơn tru, giảm downtime trong sản xuất, tối đa hóa việc sử dụng tài nguyên và cuối cùng tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao phát phẩm kịp thời.
Mục tiêu của điều độ sản xuất
Mục tiêu của điều độ sản xuất là đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra đúng tiến độ, chất lượng, hiệu quả và tiết kiệm. Cụ thể, các mục tiêu của điều độ sản xuất bao gồm:
- Đảm bảo sản xuất đúng tiến độ
Điều độ sản xuất cần đảm bảo quá trình sản xuất được diễn ra đúng theo kế hoạch, đáp ứng các yêu cầu về thời gian giao hàng cho khách hàng. Điều này giúp doanh nghiệp đáp ứng được nhu cầu của khách hàng, tránh được tình trạng chậm trễ giao hàng, ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp.
- Đảm bảo sản xuất đúng chất lượng
Điều độ sản xuất cần đảm bảo quá trình sản xuất được diễn ra đúng theo tiêu chuẩn chất lượng của sản phẩm, cung cấp cho khách hàng những sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng được yêu cầu của khách hàng.
- Đảm bảo sản xuất hiệu quả
Doanh nghiệp muốn thúc đẩy nâng cao lợi nhuận, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường cần đảm bảo điều độ sản xuất diễn ra hiệu quả.
- Đảm bảo sản xuất tiết kiệm
Một trong những lợi ích chính của việc điều độ sản xuất là giảm chi phí trong quá trình sản xuất. Bằng cách cân bằng sản xuất, nó giảm thiểu nhu cầu tồn kho dư thừa và loại bỏ lãng phí liên quan đến sản xuất thừa. Điều này giúp tiết kiệm chi phí liên quan đến việc lưu trữ, xử lý và vận chuyển hàng tồn kho dư thừa, đồng thời nâng cao hiệu quả tổng thể.
Quy trình điều độ sản xuất
Điều độ sản xuất yêu cầu phải có sự cân bằng giữa nhu cầu của khách hàng với thời gian và nguồn lực sẵn có của doanh nghiệp.
Dưới đây là 6 bước cơ bản tạo nên một quy trình điều độ sản xuất hoàn chỉnh:
1. Thu thập dữ liệu và lập kế hoạch
Trong giai đoạn đầu tiên, doanh nghiệp sẽ ước tích nhu cầu của khách hàng trong tương lai dựa trên dữ liệu lịch sử, xu hướng thị trường và các yếu tố liên quan khác. Hơn nữa, cần xác định các nguồn lực như ngân sách, nhân viên, hàng tồn kho và các mốc thời gian để đề xuất kế hoạch sản xuất phù hợp với thị trường. Có hai loại phương pháp lập kế hoạch:
- Lập kế hoạch tĩnh: Kiểu lập kế hoạch này giả định rằng sẽ không có gì thay đổi trong quá trình sản xuất.
- Lập kế hoạch động: Kiểu lập kế hoạch này giả định mọi thứ có thể thay đổi trong quá trình sản xuất.
2. Định tuyến
Trong bước định tuyến, công ty sẽ xác định quy trình mà nguyên liệu thô được đưa vào sản xuất từ dạng ban đầu đến khi ra thành phẩm. Điều này cũng bao gồm việc xác định các bước hiệu quả nhất, tiết kiệm chi phí nhất trong quy trình sản xuất.
3. Lên lịch
Bước này được sử dụng để xác định ngày và giờ cho một dự án bằng phương pháp cụ thể của công ty. Doanh nghiệp có thể tạo các loại lịch trình khác nhau, bao gồm:
- Lịch trình tổng thể: Lịch trình ở cấp độ tóm tắt chung, quy mô đầy đủ bao gồm các phân tích chi tiết về lao động, định tuyến, tài nguyên…
- Lịch trình sản xuất: Đây là những lịch trình hạn chế hơn chỉ bao gồm các bước định tuyến.
- Lịch trình hoạt động bán lẻ: Đây là các lịch trình tập trung vào bán lẻ bao gồm các bước định tuyến cho các sản phẩm bán lẻ và thương mại điện tử.
4. Điều phối
Việc điều phối đề cập đến việc ban hành các mệnh lệnh liên quan đến vị trí của con người, bộ phận và sản phẩm. Ở bước này, công ty xác định cách các mặt hàng này sẽ đến được địa điểm được chỉ định trong toàn bộ quá trình lập kế hoạch.
5. Thực hiện
Thực hiện là giai đoạn “hành động” của kế hoạch sản xuất. Nó đòi hỏi sự giám sát và điều chỉnh chặt chẽ để đảm bảo điều độ sản xuất diễn ra theo đúng kế hoạch. Nếu các bước nghiên cứu và xây dựng ở trên hiệu quả thì điều độ sản xuất sẽ tạo nên một quy trình suôn sẻ.
6. Duy trì
Sau khi thực hiện điều độ sản xuất, quy trình sẽ được đưa ra đánh giá để có cái nhìn chi tiết về các khâu sản xuất, từ đó có thể khắc phục lỗi nếu có. Bước này có thể giúp công ty xác định các vấn đề cần cải thiện, sau đó có thể duy trì và cải thiện để nâng cao chất lượng, hiệu quả sản xuất.
Phương pháp điều độ sản xuất
1. Phương pháp điều độ dựa trên năng lực
- Công suất vô hạn: Phương pháp này giả định không có giới hạn về nguồn lực – bao gồm công nhân, máy trạm, bộ phận và kho.
- Năng lực hữu hạn: Phương pháp này giả định có những giới hạn được xác định trước về giờ làm việc, nguồn lực, tính sẵn có của thiết bị, lao động và các yếu tố khác.
2. Phương pháp điều độ sản xuất thuận và nghịch
- Phương pháp điều độ sản xuất thuận
Trong phương pháp này, doanh nghiệp cần xác định dòng thời gian bằng cách tính toán thời gian của bước sớm nhất. Bước sớm nhất là bước có thể bắt đầu sớm nhất mà không ảnh hưởng đến thời gian hoàn thành của toàn bộ công việc. Sau khi xác định được dòng thời gian, doanh nghiệp có thể dựa vào bước đầu lên lịch cho từng bước tiếp theo. Việc lên lịch này cần được thực hiện dựa trên thời gian của bước sớm nhất. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa được thời gian và nguồn lực để hoàn thành công việc hoặc dự án.
- Phương pháp điều độ sản xuất nghịch
Và trái lại, điều độ sản xuất nghịch là phương pháp điều độ bắt đầu từ ngày hạn chót của công việc, sau đó điều độ ngược trở về từ bước công việc cuối cùng đến bước công việc đầu tiên. Điều độ sản xuất nghịch thường được áp dụng trong các lĩnh vực sản xuất lắp ráp, tồn kho bán phẩm thấp. Nguyên nhân là vì trong các lĩnh vực này, thời gian sản xuất của nguyên công cuối cùng thường là thời gian quyết định thời gian hoàn thành của toàn bộ công việc. Do đó, điều độ nghịch sẽ giúp doanh nghiệp xác định được thời gian bắt đầu của các công đoạn sớm hơn, từ đó tối ưu hóa được quy trình sản xuất.
Điều độ sản xuất là một hoạt động quan trọng, có vai trò quyết định đối với hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Để đảm bảo hiệu quả của điều độ sản xuất, doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống điều độ sản xuất khoa học, phù hợp với đặc điểm và quy mô sản xuất của doanh nghiệp.
Điều độ sản xuất với giải pháp quản lý sản xuất thông minh toàn diện MES-X
MES-X là hệ thống điều hành quản lý toàn diện quy trình sản xuất thông minh cung cấp cho doanh nghiệp cái nhìn tổng thể về toàn bộ quá trình sản xuất và giám sát quản lý sản xuất chi tiết trên từng công đoạn được phát triển bởi VTI Solutions. MES-X có khả năng hỗ trợ doanh nghiệp điều độ trên từng công đoạn sản xuất:
- Thực hiện điều độ kế hoạch sản xuất tùy theo nhu cầu của người dùng.
- Tự động đề xuất các xưởng, thiết bị sản xuất khi đều độ kế hoạch để tối ưu trong sản xuất, giảm thiểu lãng phí về nguồn lực trong sản xuất.
MES-X cho phép trao đổi thông tin tự động giữa các công đoạn sản xuất và các hệ thống khác trong nhà máy như hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning), hệ thống SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition), hệ thống PDM (Product Data Management) và hệ thống QMS (Quality Management System).
- Lập kế hoạch sản xuất: Lập kế hoạch sản xuất tổng thể hoặc theo đơn hàng. Kế hoạch sản xuất chi tiết trên từng công đoạn, máy/ dây chuyền sẽ được tạo tự động. Tự động đề xuất các xưởng, thiết bị sản xuất khi điều độ kế hoạch để tối ưu trong sản xuất, giảm thiểu lãng phí về nguồn lực trong sản xuất.
- Quản lý quy trình sản xuất: MES-X giúp quản lý và tối ưu hóa quy trình sản xuất trên từng công đoạn. Cung cấp công cụ để định nghĩa và theo dõi các bước trong quy trình sản xuất, đảm bảo tính tuần tự, đúng thứ tự và đúng quy trình của từng công đoạn.
- Quản lý chất lượng: MES-X giúp quản lý quá trình kiểm tra chất lượng và đảm bảo tuân thủ các quy trình kiểm tra và tiêu chuẩn chất lượng. Hệ thống cung cấp các công cụ để ghi lại kết quả kiểm tra, theo dõi lỗi và hỗ trợ quy trình kiểm tra lại và sửa chữa khi cần thiết.
- Cập nhật, quản lý tiến độ sản xuất: Theo dõi tiến độ sản xuất realtime (theo thời gian thực). Kiểm soát chặt chẽ và chính xác dữ liệu sản xuất giúp giảm thiểu sai sót và thất thoát
- Quản lý nhân công: MES-X hỗ trợ quản lý nhân công trong quy trình sản xuất. Hệ thống giúp theo dõi số lượng và kỹ năng của nhân viên, quản lý lịch làm việc, phân công công việc và theo dõi hiệu suất làm việc của từng nhân viên trên từng công đoạn.
- Quản lý năng lực sản xuất: MES-X cung cấp báo cáo so sánh năng suất (chỉ số OEE), hiệu năng giữa các phân xưởng, thiết bị sản xuất theo kế hoạch & thực tế một cách trực quan và chi tiết. Phân tích dữ liệu để đưa ra cải tiến về việc nâng cao năng suất trong sản xuất
- Quản lý tiến độ sản xuất: Hệ thống cung cấp báo cáo tiến độ sản xuất từ tổng quan theo đơn hàng đến chi tiết theo từng đơn vị sản xuất nhỏ nhất như phân xưởng, thiết bị sản xuất. Thống kê theo nhiều góc nhìn đa chiều giúp theo dõi tiến độ một cách realtime
- Quản Lý Chi Phí Sản Xuất: MES-X cung cấp báo cáo chi phí sản xuất chi tiết tự động bao gồm việc tính toán và theo dõi chi phí sản xuất, từ đó giúp quản lý chi phí một cách chính xác và hiệu quả.
Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và nhận demo miễn phí hệ thống MES hàng đầu Việt Nam!