1. Order Picking là gì?

Order Picking (tạm dịch: lấy hàng theo đơn) là quá trình lấy sản phẩm từ kho dựa trên yêu cầu của đơn đặt hàng để chuẩn bị giao hàng cho khách.

Nói đơn giản dễ hiểu nhất có nghĩa là khi có khách đặt mua hàng, nhân viên kho sẽ đi lấy đúng sản phẩm, đúng số lượng, đúng vị trí trong kho — đó chính là order picking.

Ví dụ dễ hiểu: Bạn đặt mua 1 hộp sữa, 2 gói mì và 1 chai dầu ăn từ siêu thị online. Nhân viên kho sẽ đi đến từng kệ, lấy từng món theo đơn hàng của bạn. Việc này gọi là order picking.

2. Tại sao Order Picking quan trọng?

Order Picking là một trong những bước cốt lõi trong quá trình xử lý đơn hàng tại kho. Tuy chỉ là khâu “lấy hàng”, nhưng nếu làm không tốt, cả chuỗi vận hành phía sau có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Dưới đây là những lý do giải thích vì sao Order Picking lại quan trọng đến vậy:

2.1. Đảm bảo độ chính xác cho đơn hàng

Order Picking quyết định việc khách hàng nhận đúng sản phẩm họ đã đặt. Nếu nhân viên kho lấy nhầm loại hàng, sai màu sắc, sai kích cỡ hoặc sai số lượng, khách hàng sẽ không hài lòng, dẫn đến trả hàng hoặc khiếu nại.

→ Hệ quả: Mất uy tín thương hiệu và tăng chi phí xử lý sai sót.

2.2. Ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ xử lý đơn hàng

Một quy trình picking hiệu quả giúp rút ngắn thời gian từ lúc có đơn hàng đến khi hàng sẵn sàng giao đi. Nếu picking chậm trễ hoặc rối loạn, toàn bộ tiến trình vận chuyển cũng bị chậm theo.

→ Hệ quả: Khách hàng nhận hàng muộn, ảnh hưởng trải nghiệm mua sắm.

2.3. Tối ưu chi phí vận hành kho

Picking là hoạt động tiêu tốn nhiều thời gian và nguồn lực nhất trong kho. Khi quá trình này được tối ưu (ví dụ: theo lộ trình ngắn nhất, theo batch hoặc theo zone), doanh nghiệp có thể tiết kiệm đáng kể chi phí nhân công và tăng năng suất.

→ Lấy hàng nhanh hơn → ít tốn nhân sự hơn → giảm chi phí vận hành.

2.4. Tác động đến sự hài lòng và trung thành của khách hàng

Trải nghiệm mua hàng không chỉ nằm ở sản phẩm tốt mà còn ở dịch vụ hậu cần nhanh chóng, chính xác. Một đơn hàng đến đúng, đủ và đúng hẹn sẽ giúp khách hàng tin tưởng, quay lại mua và giới thiệu cho người khác.

→ Order Picking tốt = tăng trải nghiệm khách hàng = tăng doanh thu.

2.5. Giảm rủi ro thất thoát và sai sót trong kho

Quy trình lấy hàng được kiểm soát chặt chẽ giúp giảm các rủi ro như: lấy sai, lấy thừa, mất mát, nhầm lẫn vị trí,… Từ đó, giúp kho vận hành trơn tru và dễ kiểm soát hơn.

3. Các cách Order Picking phổ biến hiện nay

Quản lý và tổ chức hàng hóa rất quan trọng trong việc chọn hàng, hàng hóa được sắp xếp theo những phương thức chọn hàng có quy tắc sẽ giúp hàng hóa tại các doanh nghiệp sản xuất được tối ưu. Cùng điểm tên những phương pháp chọn hàng phổ biến nhất tại hầu hết các kho hàng hiện nay:

3.1. Single Order Picking (Lấy hàng theo đơn lẻ)

Mô tả: Nhân viên kho sẽ thực hiện lấy hàng cho từng đơn hàng riêng biệt, đi theo đúng danh sách sản phẩm của đơn đó.

Ưu điểm:

• Đơn giản, dễ đào tạo nhân viên mới
• Hạn chế tối đa sai sót vì chỉ tập trung vào một đơn

Nhược điểm:

• Rất mất thời gian và công sức nếu số lượng đơn hàng lớn
• Tốn nhiều lượt di chuyển

Nên dùng Phương pháp này khi:

• Số lượng đơn hàng ít
• Đơn hàng có giá trị cao, yêu cầu độ chính xác tuyệt đối
• Doanh nghiệp chưa triển khai hệ thống kho phức tạp

3.2. Batch Order Picking (Lấy hàng theo lô)

Mô tả: Nhân viên sẽ gom nhiều đơn hàng có sản phẩm giống nhau lại, rồi thực hiện lấy hàng một lượt cho tất cả các đơn, sau đó mới phân loại.

Ưu điểm:

• Tiết kiệm thời gian di chuyển trong kho
• Tăng hiệu suất lấy hàng

Nhược điểm:

• Dễ bị nhầm khi phân loại sản phẩm về từng đơn nếu không kiểm soát tốt
• Cần thao tác kỹ ở khâu tách hàng

Nên dùng khi:

• Có nhiều đơn hàng trùng sản phẩm
• Nhân viên có kinh nghiệm phân loại tốt

3.3. Cluster Order Picking (Lấy hàng theo cụm)

Mô tả: Tương tự batch picking nhưng mỗi đơn được phân chia riêng vào các khay, thùng hoặc hộp từ khi bắt đầu lấy hàng.

Ưu điểm:

• Giảm nguy cơ nhầm đơn hàng
• Tiết kiệm thời gian vì phân chia từ đầu

Nhược điểm:

• Cần có xe đẩy chia khay hoặc dụng cụ hỗ trợ
• Hạn chế về không gian khi số đơn nhiều

Nên dùng khi:

• Có nhiều đơn hàng nhỏ
• Kho được tổ chức gọn gàng, có thiết bị hỗ trợ

3.4. Wave Order Picking (Lấy hàng theo đợt)

Mô tả: Các đơn hàng được nhóm lại theo đợt dựa vào tuyến giao hàng, thời gian giao,… và được xử lý cùng lúc theo đợt.

Ưu điểm:

• Dễ lên kế hoạch và kiểm soát quy trình lấy hàng
• Phù hợp với hệ thống vận chuyển theo tuyến

Nhược điểm:

• Ít linh hoạt khi có đơn phát sinh gấp
• Cần phần mềm hỗ trợ sắp xếp

Nên dùng khi:

• Doanh nghiệp có lịch giao hàng cụ thể
• Vận hành theo ca hoặc theo tuyến cố định

3.5. Zone Order Picking (Lấy hàng theo khu vực)

Mô tả: Kho được chia thành nhiều khu, mỗi nhân viên phụ trách một khu vực riêng và chỉ lấy hàng trong khu đó.

Ưu điểm:

• Tối ưu thời gian vì nhân viên chỉ di chuyển trong khu của mình
• Nhân viên quen vị trí hàng hóa nhanh hơn

Nhược điểm:

• Cần phối hợp giữa các khu
• Cần nhiều nhân sự để phụ trách các zone

Nên dùng khi:

• Kho có diện tích lớn, nhiều loại sản phẩm
• Tổ chức kho được phân khu rõ ràng

3.6. Pick and Pass (Hệ thống nhận và giao)

Mô tả: Là phiên bản nâng cao của zone picking. Đơn hàng được chuyển từ zone này sang zone khác, mỗi khu phụ trách một phần của đơn.

Ưu điểm:

• Tối ưu quy trình liên tục, tránh ùn tắc tại một khu
• Có thể xử lý đơn hàng phức tạp hơn

Nhược điểm:

• Bị phụ thuộc vào tốc độ từng khu
• Khó kiểm soát nếu một khu chậm tiến độ

Nên dùng khi:

• Có đội ngũ nhân viên ổn định và phối hợp tốt
• Đơn hàng cần lấy hàng từ nhiều khu vực

3.7. Sorting System (Hệ thống sắp xếp)

Mô tả: Sử dụng thiết bị bán tự động hoặc tự động hoàn toàn để phân loại hàng hóa sau khi picking.

Ưu điểm:

• Tăng tốc độ xử lý và phân loại đơn
• Giảm lỗi do thao tác thủ công

Nhược điểm:

• Đầu tư chi phí cao
• Cần bảo trì, đào tạo sử dụng hệ thống

Nên dùng khi:

• Khối lượng đơn hàng rất lớn
• Doanh nghiệp có định hướng tự động hóa kho

4. Công nghệ hỗ trợ Order Picking

4.1. Sử dụng hệ thống quản lý kho

Hệ thống phần mềm quản lý kho giúp kiểm soát toàn bộ hoạt động kho, từ vị trí hàng tồn, số lượng, thời gian lưu kho cho đến quy trình nhập – xuất hàng. Trong Order Picking, WMS đóng vai trò “bản đồ hướng dẫn” cho nhân viên kho.

Lợi ích khi doanh nghiệp sử dụng hệ thống quản lý kho WMS:

• Xác định chính xác vị trí từng sản phẩm, giảm thời gian tìm kiếm.
• Hỗ trợ lộ trình picking tối ưu, giảm quãng đường di chuyển.
• Tích hợp với thiết bị cầm tay (scanner, PDA) để xác nhận nhanh chóng.
• Giảm tỷ lệ sai sót và hỗ trợ kiểm kê theo thời gian thực.

WMSX là hệ thống quản lý kho toàn diện, được phát triển bởi VTI Solutions như một module trong giải pháp MESX (Hệ thống điều hành sản xuất). WMSX hỗ trợ quản lý kho từ nhập nguyên vật liệu đến xuất thành phẩm, dựa trên công nghệ QR code, barcode, RFID và được thiết kế theo mô hình quản lý kho thông minh.

Các điểm nổi bật của Hệ thống quản lý kho thông minh WMSX bao gồm:

• WMSX là một giải pháp quản lý kho độc lập, đồng thời có khả năng tích hợp với các hệ thống ERP khác (SAP, Odoo, ect)
• Hệ thống cho phép tạo trường dữ liệu riêng, tùy biến theo nhu cầu khách hàng.
• Thông qua quy cách đóng gói, WMSX cho phép xuất nhập kho nhiều sản phẩm cùng một lúc bằng cách quét QR code cả kiện hàng (block)/gói hàng (package)
• Just-in-time: Quản lý kho theo mô hình JIT giúp loại bỏ tồn kho, dư thừa, đảm bảo mức dự trữ an toàn cho sản xuất

Hệ thống Quản lý kho thông minh WMSX phù hợp với loại hình doanh nghiệp:

Loại hình doanh nghiệp	Lợi ích chính
Sản xuất – Công nghiệp (cơ khí, điện, dược,…)	Kiểm soát nguyên liệu, sản phẩm theo thời gian thực; quản lý nhiều kho, tích hợp MES-X
Bán lẻ & thương mại (Retail, e‑commerce)	Quản lý hàng hóa đa SKU, tồn kho đổi trả, đóng gói nhanh; hỗ trợ QR, barcode, bản đồ kho
Kho spare‑parts (phụ tùng, vật tư kỹ thuật)	Tự động hóa nhập/xuất, đồng bộ dữ liệu — phù hợp đặc thù sản phẩm kỹ thuật và FIFO/FEFO
Doanh nghiệp có nhu cầu mở rộng quy mô	Kiến trúc linh hoạt hỗ trợ triển khai cloud hoặc on‑premise; dễ dàng nâng cấp, tích hợp thêm module khác như PMS‑X, QMS‑X, TMS‑X

Nếu bạn cần tài liệu mẫu brochure, bản demo hoặc đề xuất chi phí phù hợp với doanh nghiệp của bạn, chúng tôi có thể hỗ trợ thiết kế ngay lập tức.

Nhận tư vấn miễn phí

4.2. Công nghệ Pick-to-Light và Put-to-Light

Pick-to-Light: Các kệ hàng được gắn đèn LED hiển thị vị trí và số lượng sản phẩm cần lấy. Khi có đơn, đèn sáng tại vị trí chứa hàng, nhân viên chỉ cần đến đúng vị trí và lấy sản phẩm.

Put-to-Light: Ngược lại, khi nhân viên đã có hàng trên tay, hệ thống đèn dẫn hướng giúp họ đặt đúng sản phẩm vào đúng đơn hàng hoặc thùng hàng.

Lợi ích của công nghệ này chính là:

• Rút ngắn thời gian tìm kiếm sản phẩm.
• Hạn chế nhầm lẫn, đặc biệt với kho nhiều loại sản phẩm.
• Dễ đào tạo nhân viên mới, không cần nhớ vị trí phức tạp.

4.3. Robot và tự động hóa trong Order Picking

AGV: Xe tự hành dẫn đường tự động trong kho, di chuyển hàng hóa giữa các khu vực hoặc đưa sản phẩm đến vị trí picking.

Robot picking: Cánh tay robot tự động lấy hàng từ kệ và đặt vào thùng/xe để chuẩn bị cho đóng gói.

Lợi ích:

• Giảm phụ thuộc vào lao động thủ công.
• Hoạt động liên tục 24/7, không bị gián đoạn.
• An toàn và chính xác, đặc biệt cho hàng hóa nặng hoặc nguy hiểm.

Ứng dụng thực tế: Kho của Alibaba, Ocado (Anh) sử dụng robot di chuyển toàn bộ giá kệ đến nhân viên (Goods-to-Person) giúp rút ngắn 60-70% thời gian picking.

5. Chiến lược Order Picking hiệu quả cần những yếu tố nào?

Tuy rằng tầm quan trọng của Order Picking là vậy nhưng đa phần các doanh nghiệp sản xuất hiện nay vẫn chưa nắm được đầy đủ các tiêu chí. Để đưa ra một chiến lược nhặt hàng/lấy hàng (Order Picking) hiệu quả, doanh nghiệp cần chú ý tới các yếu tố:

• Phương pháp nhặt hàng/lấy hàng: Yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến quy trình lấy hàng của một doanh nghiệp. Ví dụ, một số phương pháp yêu cầu công nhân di chuyển đến các vị trí vật phẩm trong nhà kho, trong khi những phương pháp hiện đại khác sử dụng tự động hóa và robot để mang các mặt hàng đến người nhặt.
• Kỹ thuật và lộ trình lấy hàng: Ví dụ như lấy hàng đơn lẻ (single picking), lấy hàng theo lô (batch picking), hay lấy hàng cùng một lúc ở các chỗ khác nhau theo chu kỳ ngắn nhất (wave picking). Không có chiến lược tốt nhất cho tất cả các doanh nghiệp, vì vậy bạn cần lựa chọn các kỹ thuật lấy hàng phù hợp cho nhu cầu của mình.
• Công nghệ: Hiện nay, công nghệ ngày càng được áp dụng nhiều trong việc chọn đơn hàng, chẳng hạn như chọn giọng nói, tần số vô tuyến (RF), máy quét mã vạch, chọn ánh sáng, các giải pháp robot và tự động hóa… Những công nghệ tiên tiến này có thể giúp doanh nghiệp rút ngắn quy trình sản xuất và giảm thiểu sai sót của con người.

Kết luận

Order Picking đóng vai trò như xương sống của quy trình hoàn thiện đơn hàng. Một chiến lược picking khoa học, kết hợp hệ thống quản lý kho WMS, Pick-to-Light hay tự động hóa bằng robot AGV, không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí mà còn tạo nên chuỗi cung ứng chính xác, nhanh chóng và đáng tin cậy, nâng cao vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

5432100/5 - (0 bình chọn)