Kế hoạch sản xuất là gì?

Kế hoạch sản xuất là một hệ thống các quyết định, chiến lược và chi tiết hóa các hoạt động sản xuất cần thực hiện trong một khoảng thời gian cụ thể để đảm bảo rằng doanh nghiệp hoặc tổ chức có khả năng sản xuất sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ một cách hiệu quả với hiệu suất cao. Kế hoạch sản xuất bao gồm việc xác định mục tiêu sản xuất, quyết định về nguồn lực cần thiết, và lên lịch thực hiện các công việc, công đoạn trong quá trình sản xuất.

Việc lập kế hoạch sản xuất là quá trình tạo ra một bản kế hoạch chi tiết để tổ chức và điều phối các hoạt động sản xuất nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường hoặc khách hàng một cách hiệu quả và hiệu suất cao.

Tầm quan trọng của việc lập kế hoạch sản xuất

1. Tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên

Việc lập kế hoạch sản xuất giúp doanh nghiệp xác định một cách chính xác các nguồn lực cần thiết, bao gồm nguyên liệu, máy móc, và lao động. Điều này giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và giảm thiểu lãng phí, từ đó tối ưu chi phí sản xuất cho tổ chức.

2. Tăng hiệu suất sản xuất cho nhà máy

Kế hoạch sản xuất giúp tăng hiệu suất của quá trình sản xuất bằng cách xác định các quy trình một cách tối ưu nhất, sử dụng hợp lý các thiết bị, máy móc, công nghệ tân tiến, và tạo ra môi trường làm việc hiệu quả hơn cho nhân lực.

3. Đáp ứng nhu cầu thị trường 

Khi đã có được kế hoạch cụ thể cùng các mốc thời gian chi tiết trên từng công đoạn, doanh nghiệp có thể đảm bảo rằng sản phẩm của mình sẽ được sản xuất đúng thời hạn và đáp ứng kịp theo nhu cầu của thị trường. Nhờ đó mà doanh nghiệp có cơ sở để gia tăng sự hài lòng của khách hàng và duy trì hoặc tăng thị phần trên thị trường.

4. Quản lý rủi ro trong quá trình sản xuất

Xây dựng kế hoạch sản xuất cũng là cơ sở giúp các nhà quản lý doanh nghiệp có thể xác định được những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình sản xuất, từ đó có những phương án và biện pháp ngăn chặn hoặc ứng phó với chúng. Điều này giúp đảm bảo tính ổn định xuyên suốt của quá trình sản xuất.

5. Tối ưu thời gian và giảm thiểu downtime (thời gian chết) 

Việc nghiên cứu chi tiết có kế hoạch sản xuất, công việc có thể được thực hiện một cách mạch lạc hơn và không cần phải dành nhiều thời gian cho quyết định cấp bách. Bên cạnh đó, kế hoạch sản xuất cung cấp một lịch trình cụ thể cho việc sản xuất sẽ giúp cho máy móc thiết bị trong nhà máy tránh tình trạng quá tải hoặc hoạt động dưới sức chứa của hệ thống. Ngoài ra, kế hoạch sản xuất cũng phép tổ chức lên lịch các hoạt động bảo dưỡng định kỳ cho máy móc và thiết bị sản xuất. Khi bảo dưỡng được thực hiện đúng lịch trình, máy móc có thể hoạt động ổn định hơn và ít gặp sự cố, giảm thiểu thời gian downtime do sửa chữa không định kỳ.

6. Cải tiến liên tục kế hoạch sản xuất

Một lợi ích có giá trị lâu dài cho doanh nghiệp khi lập kế hoạch sản xuất chính là việc tạo ra cơ hội để các nhà quản lý xem xét và không ngừng nỗ lực cải tiến quá trình sản xuất sau mỗi chu kỳ. Điều này tạo tiền đề giúp nâng cao hiệu suất và sự cạnh tranh của doanh nghiệp trong thời gian dài.

Quy trình 4 Bước lập kế hoạch sản xuất hiệu quả 

Bước 1: Dự báo nhu cầu sản xuất

• Thu thập thông tin: Doanh nghiệp cần thu thập thông tin về thị trường, bao gồm dữ liệu lịch sử bán hàng, xu hướng tiêu dùng, và dự báo về nhu cầu tương lai.
• Xác định nhu cầu: Dựa trên thông tin thu thập, doanh nghiệp cần xác định nhu cầu sản xuất, bao gồm số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ cần sản xuất và thời gian sản xuất.
• Điều chỉnh dự báo: Trong một số trường hợp, dự báo nhu cầu sản xuất cần được điều chỉnh dựa trên các yếu tố như mùa vụ, sự kiện đặc biệt, hoặc biến động không mong muốn trên thị trường.

Bước 2: Hoạch định năng lực sản xuất

• Nguồn lực sản xuất: Xác định tài nguyên cần thiết như nguyên liệu, thành phẩm, và lực lượng lao động cho từng công đoạn trên dây chuyền sản xuất. Bên cạnh đó, việc hoạch định nguồn lực cũng bao gồm việc xác định nguồn cung cấp và quy trình đặt hàng. 
• Xác định hàng tồn kho: Kiểm tra lượng hàng tồn kho hiện tại để đảm bảo rằng không có sự thiếu hụt hoặc dư thừa để phục vụ cho quá trình sản xuất. Lượng hàng tồn kho bao gồm tồn kho nguyên vật liệu sản xuất và tồn kho thành phẩm.
• Năng lực sản xuất: Cuối cùng, cần xác định năng lực sản xuất, bao gồm năng suất máy móc và thiết bị, kế hoạch bảo trì và bảo dưỡng để đảm bảo rằng quá trình sản xuất diễn ra một cách liên tục và hiệu quả.

Bước 3: Giám sát và quản lý hoạt động sản xuất trên từng công đoạn

• Theo dõi tiến độ: Các nhà quản lý cần phải thường xuyên theo dõi tiến độ sản xuất để đảm bảo rằng mọi công việc diễn ra đúng lịch trình theo kế hoạch đã định. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể sử dụng các công cụ 4.0 và hệ thống theo dõi để giám sát tự động hoạt động sản xuất.
• Kiểm tra chất lượng: Doanh nghiệp cần xác định các điểm kiểm tra chất lượng để đảm bảo rằng sản phẩm sản xuất ra đáp ứng được tiêu chuẩn. Việc kiểm tra chất lượng có thể được thực hiện tại từng công đoạn hoặc sau khi sản phẩm hoàn thành.
• Quản lý nhân lực: Tổ chức cần đảm bảo rằng có đủ nhân viên được phân công cho từng công việc trên từng công đoạn và họ được đào tạo bài bản, có kỹ năng tay nghề để thực hiện công việc một cách hiệu quả.

Bước 4: Điều chỉnh và cải tiến kế hoạch sản xuất hiệu quả hơn trong tương lai

• Xem xét hiệu suất: Dựa trên dữ liệu về tình hình sản xuất thực tế, doanh nghiệp cần xem xét hiệu suất của kế hoạch đã hoạch định. Điều này bao gồm so sánh giữa kế hoạch và thực tế. Trong trường hợp kết quả kém hiệu quả, cần tìm hiểu và xác định nguyên nhân.
• Tối ưu hóa kế hoạch: Từ việc phân tích kết quả thực tế, doanh nghiệp có thể điều chỉnh kế hoạch sản xuất nhằm cải thiện hiệu suất: ối ưu hóa lịch sản xuất, cải thiện quy trình, hoặc đề xuất cải tiến trong tương lai.
• Lập kế hoạch cải tiến: Quá trình lập kế hoạch sản xuất là một chu kỳ liên tục, vì vậy doanh nghiệp cần phải xây dựng kế hoạch cho các cải tiến mới trong tương lai dựa trên kinh nghiệm và dữ liệu thu thập từ quá trình sản xuất hiện tại.

Xu hướng áp dụng các giải pháp công nghệ vào việc lập kế hoạch sản xuất

Áp dụng công nghệ vào việc lập kế hoạch sản xuất đang trở thành một xu hướng quan trọng trong ngành sản xuất. Theo một nghiên cứu của Deloitte, việc áp dụng công nghệ trong quản lý sản xuất có thể cải thiện hiệu suất lên đến 20%. Công nghệ không chỉ giúp tối ưu hóa quá trình lập kế hoạch mà còn cải thiện hiệu suất, linh hoạt, và đáp ứng nhu cầu thay đổi của thị trường. 

1. Hệ thống Quản lý Sản Xuất (MES – Manufacturing Execution Systems) 

MES là các hệ thống phần mềm và thiết bị giám sát trực tiếp quá trình sản xuất. Chúng giúp tổ chức theo dõi và điều phối hoạt động sản xuất, cung cấp thông tin thời gian thực về hiệu suất và chất lượng sản phẩm. MES cũng tạo điều kiện cho sự linh hoạt và tích hợp trong quá trình sản xuất.

MES là gì? 5 phút hiểu về Hệ thống Điều hành Sản xuất cho nhà máy MES (Manufacturing Execution System)

2. Trí tuệ nhân tạo (AI) và Học máy (Machine Learning) 

Theo Gartner, vào năm 2025, 50% các tổ chức sản xuất sẽ sử dụng AI trong quá trình lập kế hoạch sản xuất. AI và học máy có thể dự đoán nhu cầu thị trường, tối ưu hóa lịch sản xuất, và dự đoán sự cố sản xuất. Bên cạnh đó,  chúng cũng giúp các doanh nghiệp sản xuất tự động hóa quá trình quyết định, đưa ra các gợi ý cải tiến, và tối ưu hóa nguồn lực.

3. Internet of Things (IoT)

Theo McKinsey, việc sử dụng IoT trong sản xuất có thể làm tăng hiệu suất lên đến 25%. IoT cho phép kết nối các thiết bị và cảm biến trong quá trình sản xuất, điều này giúp theo dõi thời gian thực về tình trạng của máy móc, tiêu thụ năng lượng, và điều kiện làm việc. Dữ liệu từ IoT có thể được sử dụng để dự đoán sự cố và tối ưu hóa quá trình sản xuất.

4. Blockchain

Theo IDC, 20% các công ty sản xuất đã triển khai hoặc đang thử nghiệm việc sử dụng blockchain trong chuỗi cung ứng. Công nghệ blockchain có thể được sử dụng để theo dõi và quản lý chuỗi cung ứng. Blockchain giúp cải thiện tính minh bạch và an ninh trong việc theo dõi nguồn gốc của nguyên liệu và sản phẩm, đặc biệt trong các ngành công nghiệp yêu cầu sự theo dõi chặt chẽ như thực phẩm và dược phẩm.

Lập kế hoạch sản xuất hiệu quả với giải pháp MES-X của VTI Solutions 

MES-X là hệ thống điều hành quản lý toàn diện quy trình sản xuất thông minh cung cấp cho doanh nghiệp cái nhìn tổng thể trên từng công đoạn về toàn bộ quá trình sản xuất được phát triển bởi VTI Solutions.

MES-X cho phép trao đổi thông tin tự động giữa các công đoạn sản xuất và các hệ thống khác trong nhà máy như hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning), hệ thống SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition), hệ thống PDM (Product Data Management) và hệ thống QMS (Quality Management System).

• Lập kế hoạch sản xuất: Lập kế hoạch sản xuất tổng thể hoặc theo đơn hàng. Kế hoạch sản xuất chi tiết trên từng công đoạn, máy/ dây chuyền sẽ được tạo tự động. Tự động đề xuất các xưởng, thiết bị sản xuất khi điều độ kế hoạch để tối ưu trong sản xuất, giảm thiểu lãng phí về nguồn lực trong sản xuất.
• Quản lý quy trình sản xuất: MES-X giúp quản lý và tối ưu hóa quy trình sản xuất trên từng công đoạn. Cung cấp công cụ để định nghĩa và theo dõi các bước trong quy trình sản xuất, đảm bảo tính tuần tự, đúng thứ tự và đúng quy trình của từng công đoạn.
• Quản lý chất lượng: MES-X giúp quản lý quá trình kiểm tra chất lượng và đảm bảo tuân thủ các quy trình kiểm tra và tiêu chuẩn chất lượng. Hệ thống cung cấp các công cụ để ghi lại kết quả kiểm tra, theo dõi lỗi và hỗ trợ quy trình kiểm tra lại và sửa chữa khi cần thiết.
• Cập nhật, quản lý tiến độ sản xuất: Theo dõi tiến độ sản xuất realtime (theo thời gian thực). Kiểm soát chặt chẽ và chính xác dữ liệu sản xuất giúp giảm thiểu sai sót và thất thoát
• Quản lý nhân công: MES-X hỗ trợ quản lý nhân công trong quy trình sản xuất. Hệ thống giúp theo dõi số lượng và kỹ năng của nhân viên, quản lý lịch làm việc, phân công công việc và theo dõi hiệu suất làm việc của từng nhân viên trên từng công đoạn.
• Quản lý năng lực sản xuất: MES-X cung cấp báo cáo so sánh năng suất (chỉ số OEE), hiệu năng giữa các phân xưởng, thiết bị sản xuất theo kế hoạch & thực tế một cách trực quan và chi tiết. Phân tích dữ liệu để đưa ra cải tiến về việc nâng cao năng suất trong sản xuất
• Quản lý tiến độ sản xuất: Hệ thống cung cấp báo cáo tiến độ sản xuất từ tổng quan theo đơn hàng đến chi tiết theo từng đơn vị sản xuất nhỏ nhất như phân xưởng, thiết bị sản xuất. Thống kê theo nhiều góc nhìn đa chiều giúp theo dõi tiến độ một cách realtime
• Quản Lý Chi Phí Sản Xuất: MES-X cung cấp báo cáo chi phí sản xuất chi tiết tự động bao gồm việc tính toán và theo dõi chi phí sản xuất, từ đó giúp quản lý chi phí một cách chính xác và hiệu quả.

Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và nhận demo miễn phí hệ thống MES hàng đầu Việt Nam!

5432105/5 - (7 bình chọn)