Kiểm định hàng hóa nhập khẩu là bước thiết yếu để đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn chất lượng và an toàn theo quy định pháp luật Việt Nam. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ quy trình, thủ tục, tiêu chuẩn kiểm định và những lưu ý quan trọng để quá trình thông quan diễn ra thuận lợi, tránh rủi ro không đáng có.
Khi nhập khẩu hàng hóa, việc kiểm định chất lượng không chỉ giúp đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn mà còn là bước quan trọng để hàng hóa được thông quan thuận lợi. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp và cá nhân vẫn còn bỡ ngỡ về quy trình, thủ tục cũng như các tiêu chuẩn cần tuân thủ. Trong bài viết này, VTI Solutions sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết và dễ hiểu nhất về kiểm định hàng hóa nhập khẩu, giúp bạn nắm rõ các bước cần thiết để thực hiện đúng quy định và tránh những rủi ro không đáng có.
1. Giới thiệu chung về kiểm định hàng hóa nhập khẩu
1.1 Kiểm định hàng hóa nhập khẩu là gì?
Kiểm định hàng hóa nhập khẩu là quá trình mà các cơ quan hoặc tổ chức được Nhà nước ủy quyền thực hiện việc kiểm tra, phân tích và đánh giá chất lượng, loại hàng, thành phần cũng như các tiêu chuẩn kỹ thuật của hàng hóa nhập khẩu.

Việc kiểm định không chỉ giúp xác nhận hàng hóa thực tế có đúng như trong hồ sơ khai báo hải quan hay không mà còn nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng và bảo vệ môi trường.
1.2 Danh mục hàng hóa bắt buộc phải kiểm định theo quy định hiện hành
Theo quy định của Nhà nước Việt Nam, một số nhóm hàng hóa nhập khẩu bắt buộc phải kiểm định chất lượng trước khi được thông quan, bao gồm:
- Nhóm 1: Các mặt hàng cần kiểm tra chuyên ngành nghiêm ngặt do các Bộ, ngành quản lý như vật liệu xây dựng, thiết bị y tế, thực phẩm, dược phẩm, hóa chất, sản phẩm điện tử, thiết bị điện, phương tiện giao thông, sản phẩm nông nghiệp…
- Nhóm 2: Các sản phẩm thuộc danh mục phải kiểm tra chất lượng theo Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, bao gồm những sản phẩm cần công bố hợp quy hoặc chứng nhận hợp quy trước khi nhập khẩu.
- Hàng hóa có nguy cơ mất an toàn: Các mặt hàng tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn hoặc được cảnh báo bởi các tổ chức quốc tế cũng phải kiểm định.
- Hàng hóa nghi ngờ gian lận khai báo: Khi cơ quan hải quan nghi ngờ tính chính xác của hồ sơ khai báo, họ sẽ yêu cầu kiểm định để xác minh thực tế hàng hóa.
Danh mục hàng hóa phải kiểm định được quy định rõ trong các nghị định, thông tư của Chính phủ và Bộ ngành, như Nghị định 59/2018/NĐ-CP và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
Kiểm định hàng nhập khẩu là bước bắt buộc để đảm bảo hàng hóa đạt tiêu chuẩn chất lượng, an toàn và phù hợp pháp luật. Hiểu rõ kiểm định, vai trò và danh mục hàng hóa cần kiểm định giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt, thực hiện đúng quy trình và tránh rủi ro khi thông quan.
Để quản lý kho hàng nhập khẩu hiệu quả và đảm bảo quy trình kiểm định diễn ra suôn sẻ, doanh nghiệp cần một giải pháp quản lý kho thông minh, chính xác và linh hoạt. Hệ thống quản lý kho hàng thông minh WMSX của VTI Solutions chính là công cụ tối ưu giúp bạn:
-
Theo dõi chi tiết từng lô hàng, mã sản phẩm theo thời gian thực, đảm bảo kiểm soát chất lượng và số lượng chính xác.
-
Tự động cập nhật thông tin nhập – xuất kho, giúp đồng bộ dữ liệu với hệ thống kiểm định và kế toán, giảm thiểu sai sót thủ công.
-
Tối ưu hóa không gian lưu trữ và quy trình vận hành kho, tiết kiệm chi phí và thời gian xử lý hàng hóa.
-
Hỗ trợ báo cáo minh bạch, giúp doanh nghiệp nhanh chóng phát hiện và xử lý các vấn đề liên quan đến hàng hóa nhập khẩu.
Hãy để WMS-X đồng hành cùng doanh nghiệp bạn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý kho và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kiểm định hàng hóa nhập khẩu.
Liên hệ ngay với VTI Solutions để nhận demo miễn phí và tư vấn giải pháp phù hợp nhất cho doanh nghiệp của bạn!
2. Tại sao phải kiểm định hàng hóa nhập khẩu?
Kiểm định hàng hóa nhập khẩu là bước quan trọng giúp đảm bảo sản phẩm nhập về Việt Nam đạt chất lượng và an toàn theo quy định pháp luật. Việc kiểm định không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn hỗ trợ doanh nghiệp và cơ quan quản lý trong việc kiểm soát chất lượng hàng hóa.

- Đảm bảo an toàn và bảo vệ môi trường
Kiểm định giúp loại bỏ các sản phẩm độc hại, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và duy trì môi trường sống trong lành.
- Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp
Việc kiểm định ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng, tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng cho tất cả các bên.
- Tuân thủ pháp luật và cam kết quốc tế
Kiểm định đảm bảo hàng hóa nhập khẩu đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, từ đó nâng cao uy tín và vị thế thương mại của quốc gia trên thị trường toàn cầu.
- Hỗ trợ thông quan nhanh chóng
Quá trình kiểm định giúp giảm thiểu rủi ro bị giữ hàng hoặc xử phạt do sai sót trong khai báo, tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.
- Nâng cao hiệu quả quản lý và minh bạch thị trường
Với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại, kiểm định giúp phát hiện kịp thời các hành vi gian lận và hàng cấm, đồng thời tối ưu hóa quy trình kiểm tra, kiểm soát hàng hóa nhập khẩu.
Sự khác biệt giữa kiểm định và kiểm tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu
Tiêu chí | Kiểm định
hàng hóa nhập khẩu |
Kiểm tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu | Kiểm hóa
hàng hóa nhập khẩu |
Đơn vị thực hiện | Các tổ chức chuyên ngành được Nhà nước chỉ định | Cơ quan kiểm định, cơ quan chuyên ngành, hải quan | Cơ quan hải quan |
Phạm vi hoạt động | Đánh giá, phân tích kỹ thuật, xác nhận phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật | Kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế, lấy mẫu thử nghiệm, kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm, kiểm tra xuất xứ… | Đối chiếu thông tin khai báo với thực tế hàng hóa |
Phương pháp | Sử dụng thiết bị kỹ thuật, phương pháp phân tích chuyên sâu | Kết hợp nhiều phương pháp: kiểm tra hồ sơ, lấy mẫu, thử nghiệm | Đối chiếu, kiểm tra nhanh thông tin khai báo và hàng hóa |
Mục đích | Xác nhận hàng hóa đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, có giá trị pháp lý cao | Đảm bảo hàng hóa đáp ứng các yêu cầu chất lượng trước khi thông quan | Xác minh tính chính xác của thông tin khai báo hải quan |
Giá trị pháp lý | Có giá trị pháp lý chính thức, bắt buộc trong nhiều trường hợp | Có giá trị hỗ trợ, kiểm soát chất lượng tổng thể | Không phải là kiểm định chất lượng kỹ thuật chuyên sâu |
Thời điểm thực hiện | Trước khi hàng hóa được thông quan và lưu thông trên thị trường | Trước khi thông quan, trong quá trình kiểm soát chuyên ngành | Trong quá trình làm thủ tục hải quan |
Kiểm định hàng hóa nhập khẩu không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn là bước thiết yếu để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, quyền lợi doanh nghiệp và đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường Việt Nam.
3. Quy trình kiểm định hàng hóa nhập khẩu chi tiết
Kiểm định hàng hóa nhập khẩu là một bước quan trọng giúp đảm bảo sản phẩm nhập vào Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng và kỹ thuật theo quy định.

Dưới đây là các bước kiểm định cụ thể mà doanh nghiệp cần nắm rõ để thực hiện đúng quy trình:
Bước 1: Nhận hồ sơ đăng ký kiểm định
Người nhập khẩu hoặc đại diện sẽ nộp hồ sơ đăng ký kiểm định tại cơ quan hoặc tổ chức kiểm định được Nhà nước chỉ định. Hồ sơ thường bao gồm: đơn đăng ký, hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại, vận đơn, tài liệu kỹ thuật và các chứng nhận liên quan (nếu có).
Bước 2: Kiểm tra hồ sơ
Sau khi nhận hồ sơ, cơ quan kiểm định sẽ xem xét tính hợp lệ và đầy đủ của các giấy tờ. Nếu phát hiện thiếu sót hoặc sai sót, họ sẽ yêu cầu người nhập khẩu bổ sung hoặc chỉnh sửa để đảm bảo quy trình được thực hiện thuận lợi.
Bước 3: Thực hiện kiểm định và thử nghiệm mẫu
Cơ quan kiểm định tiến hành kiểm tra hàng hóa thực tế, bao gồm kiểm tra nhãn mác, tài liệu đi kèm và lấy mẫu để thử nghiệm theo các tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng. Việc này giúp xác định chính xác chất lượng và tính an toàn của sản phẩm.
Bước 4: Thông báo kết quả kiểm định
Kết quả kiểm định sẽ được gửi đến người nhập khẩu. Nếu hàng hóa đạt yêu cầu, người nhập khẩu sẽ nhận được giấy chứng nhận hoặc biên bản xác nhận, làm cơ sở để hoàn tất thủ tục thông quan.
Bước 5: Xử lý khi hàng hóa không đạt tiêu chuẩn
Nếu hàng hóa không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, cơ quan kiểm định sẽ thông báo cho người nhập khẩu và các cơ quan quản lý có thẩm quyền để xử lý theo quy định. Các biện pháp có thể bao gồm yêu cầu kiểm định lại, từ chối thông quan, buộc tái xuất hoặc tiêu hủy hàng hóa, cùng các hình thức xử phạt hành chính nếu cần thiết.
Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và phối hợp chặt chẽ với cơ quan kiểm định để đảm bảo hàng hóa được kiểm định đúng quy định, giúp quá trình thông quan và lưu thông hàng hóa diễn ra thuận lợi.
4. Hồ sơ, thủ tục cần chuẩn bị khi kiểm định hàng hóa nhập khẩu
Để thực hiện kiểm định hàng hóa nhập khẩu một cách nhanh chóng và đúng quy định, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và thực hiện đúng thủ tục theo hướng dẫn dưới đây.
4.1 Danh mục giấy tờ bắt buộc khi kiểm định hàng hóa nhập khẩu
Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ đăng ký kiểm định. Khi đăng ký kiểm định, người nhập khẩu cần chuẩn bị các giấy tờ sau:
- Hợp đồng mua bán hàng hóa: Bản sao hợp đồng thể hiện rõ thông tin sản phẩm, số lượng, giá trị và các điều khoản giao dịch.
- Hóa đơn thương mại (Invoice): Chứng từ thể hiện giá trị hàng hóa và thông tin người bán, người mua.
- Vận đơn (Bill of Lading hoặc vận tải đơn): Giấy tờ vận chuyển hàng hóa do hãng tàu hoặc đơn vị vận tải cấp.
- Chứng chỉ chất lượng hoặc chứng nhận hợp quy (nếu có): Các giấy tờ chứng minh sản phẩm đã được kiểm tra, đạt tiêu chuẩn tại nước xuất khẩu hoặc theo tiêu chuẩn quốc tế.
- Tài liệu kỹ thuật, catalogue sản phẩm: Mô tả chi tiết về đặc tính kỹ thuật, thành phần, cấu tạo của hàng hóa để phục vụ cho việc kiểm định.
- Đơn đăng ký kiểm định: Theo mẫu do cơ quan kiểm định cung cấp, ghi rõ thông tin người đăng ký và hàng hóa cần kiểm định.
4.2 Thời gian và chi phí kiểm định hàng hóa nhập khẩu
- Thời gian kiểm định thường dao động từ 5 đến 15 ngày làm việc, tùy thuộc vào loại hàng hóa, mức độ phức tạp của kiểm định và khối lượng mẫu cần thử nghiệm.
- Trong một số trường hợp đặc biệt hoặc khi cần kiểm định bổ sung, thời gian có thể kéo dài hơn.
- Chi phí kiểm định phụ thuộc vào loại hàng hóa, số lượng mẫu, các phương pháp thử nghiệm áp dụng và đơn vị thực hiện kiểm định.
- Người nhập khẩu nên liên hệ trước với cơ quan kiểm định để được báo giá chi tiết và dự trù ngân sách phù hợp.
5. Tiêu chuẩn kiểm định hàng hóa nhập khẩu phổ biến
Việc kiểm định hàng hóa nhập khẩu tại Việt Nam dựa trên các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt nhằm đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng, an toàn và tuân thủ pháp luật. Dưới đây là những thông tin chi tiết về các tiêu chuẩn áp dụng, cách phân loại hàng hóa theo nhóm kiểm định, cùng một số ví dụ về tiêu chuẩn cho các nhóm hàng phổ biến.
5.1 Các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật áp dụng tại Việt Nam
Hàng hóa nhập khẩu phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia (TCVN), tiêu chuẩn quốc tế hoặc các quy chuẩn kỹ thuật do các Bộ, ngành ban hành. Các tiêu chuẩn này được áp dụng tùy theo loại hàng và ngành quản lý chuyên ngành.
Ví dụ như Bộ Xây dựng quản lý vật liệu xây dựng, Bộ Y tế quản lý thực phẩm và dược phẩm, Bộ Công Thương quản lý thiết bị điện, điện tử…
5.2 Ví dụ về tiêu chuẩn kiểm định cho các nhóm hàng phổ biến
- Vật liệu xây dựng: Áp dụng các tiêu chuẩn TCVN về bê tông, xi măng, thép xây dựng, gạch men, sơn… do Bộ Xây dựng ban hành, đảm bảo độ bền, an toàn cơ học và không chứa chất độc hại.
- Máy móc, thiết bị điện, điện tử: Kiểm định theo tiêu chuẩn về an toàn điện, chống cháy nổ, tiết kiệm năng lượng, tương thích điện từ… do Bộ Công Thương quản lý.
- Thực phẩm, dược phẩm: Áp dụng các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm, hàm lượng chất cấm, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, tiêu chuẩn dược điển do Bộ Y tế quy định.
- Hóa chất, sản phẩm nông nghiệp: Kiểm định theo quy chuẩn về an toàn hóa chất, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quản lý.
6. Quy trình kiểm tra hàng nhập khẩu hiệu quả và đúng quy định
Kiểm tra hàng nhập khẩu là bước quan trọng giúp đảm bảo sản phẩm nhập khẩu đạt chất lượng, an toàn và tuân thủ đúng các quy định pháp luật trước khi được phép thông quan và lưu thông trên thị trường.

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách kiểm tra hàng nhập khẩu hiệu quả theo quy trình chuẩn, các phương pháp phổ biến và những lưu ý quan trọng giúp tránh sai sót, vi phạm.
- Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ đăng ký:
Người nhập khẩu hoặc đại diện chuẩn bị và nộp đầy đủ hồ sơ kiểm tra chất lượng hàng nhập khẩu, bao gồm hợp đồng, hóa đơn, vận đơn, chứng chỉ chất lượng, tài liệu kỹ thuật… Cơ quan kiểm định sẽ tiếp nhận và kiểm tra tính hợp lệ, đầy đủ của hồ sơ trước khi tiến hành kiểm tra thực tế. - Kiểm tra thực tế hàng hóa:
Cơ quan kiểm định tiến hành kiểm tra hàng hóa tại kho bãi hoặc nơi lưu giữ, đối chiếu hàng hóa thực tế với hồ sơ khai báo để phát hiện các sai lệch hoặc vi phạm. - Lấy mẫu thử nghiệm:
Mẫu hàng được lấy theo quy định để tiến hành thử nghiệm tại phòng thí nghiệm nhằm đánh giá các chỉ tiêu chất lượng, an toàn theo tiêu chuẩn áp dụng. - Đánh giá sự phù hợp:
Dựa trên kết quả thử nghiệm và kiểm tra hồ sơ, cơ quan kiểm định đánh giá xem hàng hóa có đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và yêu cầu pháp lý hay không. - Thông báo kết quả và cấp giấy chứng nhận:
Nếu hàng hóa đạt yêu cầu, cơ quan kiểm định sẽ cấp giấy chứng nhận hoặc biên bản xác nhận kết quả kiểm tra, làm cơ sở cho thủ tục thông quan. Nếu không đạt, sẽ có hướng dẫn xử lý hoặc yêu cầu kiểm tra bổ sung.
7. Những hình phạt doanh nghiệp có thể gặp khi hàng nhập khẩu không đạt chuẩn
Khi hàng hóa nhập khẩu không đạt yêu cầu kiểm định, việc xử lý vi phạm được thực hiện nghiêm ngặt theo quy định pháp luật nhằm đảm bảo an toàn, chất lượng sản phẩm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng như thị trường trong nước. Các hình thức xử lý vi phạm theo quy định pháp luật
- Phạt tiền: Mức phạt tiền đối với hành vi không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định kiểm định hàng hóa nhập khẩu có thể từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng tùy theo mức độ và giá trị hàng hóa vi phạm.
Ví dụ, theo Nghị định 119/2017/NĐ-CP và Nghị định 128/2020/NĐ-CP, phạt tiền từ 10 triệu đến 150 triệu đồng hoặc hơn đối với các hành vi như không kiểm định, khai báo sai chất lượng, nhập khẩu hàng không phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Buộc thu hồi chứng chỉ kiểm định hoặc kết quả thử nghiệm: Nếu kết quả kiểm định không đúng hoặc hàng hóa không đạt, người nhập khẩu có thể bị buộc thu hồi các giấy tờ liên quan.
- Buộc tái chế, tái xuất hoặc tiêu hủy hàng hóa: Hàng hóa không đạt tiêu chuẩn sẽ bị yêu cầu tái xuất về nước xuất khẩu, tái chế hoặc tiêu hủy theo quy định nhằm ngăn chặn lưu thông trên thị trường.
- Buộc nộp lại lợi bất hợp pháp: Trong trường hợp vi phạm gây thiệt hại, người vi phạm có thể bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được từ hành vi vi phạm.
- Các hình thức xử phạt bổ sung: Có thể bao gồm tước quyền sử dụng giấy phép, quyết định phê duyệt mẫu hoặc các biện pháp hành chính khác.
Việc xử lý hàng hóa nhập khẩu không đạt kiểm định được quy định rõ ràng với nhiều hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục nhằm bảo vệ thị trường và người tiêu dùng. Người nhập khẩu cần nghiêm túc thực hiện kiểm định và phối hợp với cơ quan quản lý để xử lý kịp thời, tránh phát sinh hậu quả pháp lý và kinh tế nghiêm trọng.
8. Các đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ kiểm định hàng hóa nhập khẩu tại Việt Nam
Tại Việt Nam, việc kiểm định hàng hóa nhập khẩu được thực hiện bởi các tổ chức kiểm định được Nhà nước ủy quyền nhằm đảm bảo chất lượng, an toàn và tuân thủ các quy định pháp luật. Một trong những đơn vị kiểm định uy tín hàng đầu là Vinacontrol CE, chuyên cung cấp dịch vụ kiểm tra và kiểm định chất lượng cho nhiều loại hàng hóa khác nhau.

Bên cạnh đó, Cục Kiểm định Hải quan thuộc Tổng cục Hải quan cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và tổ chức kiểm định, kiểm tra chất lượng, kiểm dịch và đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.
9. Kết luận
Kiểm định hàng hóa nhập khẩu là bước thiết yếu nhằm đảm bảo sản phẩm nhập khẩu vào Việt Nam đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn và tuân thủ quy định pháp luật hiện hành. Quá trình kiểm định không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nâng cao uy tín doanh nghiệp mà còn góp phần duy trì sự minh bạch, công bằng trên thị trường và hỗ trợ cơ quan quản lý trong việc kiểm soát chất lượng hàng hóa.
Để tránh rủi ro như bị trì hoãn thông quan, phạt tiền hay phải tái xuất hàng hóa, người nhập khẩu cần chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ, đảm bảo đầy đủ giấy tờ theo quy định và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kiểm định. Việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan kiểm định và lựa chọn đơn vị kiểm định uy tín sẽ giúp quá trình kiểm định diễn ra thuận lợi, tiết kiệm thời gian và chi phí
Việc áp dụng các hệ thống quản lý giúp doanh nghiệp không chỉ đảm bảo kiểm định hàng hóa chính xác, minh bạch mà còn tối ưu hóa quản lý kho bãi và duy trì hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế. Đây là bước tiến quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh ngày càng khắt khe.
Liên hệ ngày VTI Solutions để nhận được bản demo và sự hỗ trợ tốt nhất dành cho doanh nghiệp của mình.